In this paper, a modified form of Collatz conjecture for neutrosophic numbers n ∈ (Z U I) is defined. We see for any n ∈ (Z U I) the related sequence using the formula (3a + 1) + (3b + 1)I converges to any one of the 55 elements mentioned in this paper. Using the akin formula of Collatz conjecture viz. (3a- 1) + (3b -1)I the neutrosophic numbers converges to any one of the 55 elements mentioned with appropriate modifications. (...) Thus, it is conjectured that every n ∈ (Z U I) has a finite sequence which converges to any one of the 55 elements. (shrink)

The method of reflective equilibrium (MRE) is a method of justification popularized by John Rawls and further developed by Norman Daniels, Michael DePaul, Folke Tersman, and Catherine Z. Elgin, among others. The basic idea is that epistemic agents have justified beliefs if they have succeeded in forming their beliefs into a harmonious system of beliefs which they reflectively judge to be the most plausible. Despite the common reference to MRE as a method, its mechanisms or rules are typically expressed in (...) a metaphorical or simplified manner and are therefore criticized as too vague. Recent efforts to counter this criticism have been directed towards the attempt to provide formal explications of MRE. This paper aims to supplement these efforts by providing an informal working definition of MRE. This approach challenges the view that MRE can adequately be characterized only in the negative as a set of anti-essentialisms. I argue that epistemic agents follow MRE iff they follow four interconnected rules, which are concerned with a minimalistic form of foundationalism, a minimalistic form of fallibilism, a moderate form of holism, and a minimalistic form of rationality. In the critical spirit of MRE, the corresponding working definition is, of course, provisional and revisable. In general, the aim is to contribute to a reflective equilibrium (RE) concerning MRE. If it is successful, this working definition provides a better grasp of the most basic elements of the method and thereby enhances our understanding of it. (shrink)

There is no uniquely standard concept of an effectively decidable set of real numbers or real n-tuples. Here we consider three notions: decidability up to measure zero [M.W. Parker, Undecidability in Rn: Riddled basins, the KAM tori, and the stability of the solar system, Phil. Sci. 70(2) (2003) 359–382], which we abbreviate d.m.z.; recursive approximability [or r.a.; K.-I. Ko, Complexity Theory of Real Functions, Birkhäuser, Boston, 1991]; and decidability ignoring boundaries [d.i.b.; W.C. Myrvold, The decision problem for entanglement, in: R.S. (...) Cohen et al. (Eds.), Potentiality, Entanglement, and Passion-at-a-Distance: Quantum Mechanical Studies fo Abner Shimony, Vol. 2, Kluwer Academic Publishers, Great Britain, 1997, pp. 177–190]. Unlike some others in the literature, these notions apply not only to certain nice sets, but to general sets in Rn and other appropriate spaces. We consider some motivations for these concepts and the logical relations between them. It has been argued that d.m.z. is especially appropriate for physical applications, and on Rn with the standard measure, it is strictly stronger than r.a. [M.W. Parker, Undecidability in Rn: Riddled basins, the KAM tori, and the stability of the solar system, Phil. Sci. 70(2) (2003) 359–382]. Here we show that this is the only implication that holds among our three decidabilities in that setting. Under arbitrary measures, even this implication fails. Yet for intervals of non-zero length, and more generally, convex sets of non-zero measure, the three concepts are equivalent. (shrink)

Artykuł zawiera filologiczno-filozoficzną weryfikację „szkicu przekładu” fragmentów księgi Heraklita z Efezu, jakiego przed rokiem 1921 dokonał Henryk Elzenberg. Własnej próby tłumaczenia maksym Efezyjczyka nie oparł Elzenberg na ich źródłach, lecz na trzeciej edycji zbioru Die Fragmente der Vorsokratiker (1912) Hermanna Dielsa, który wyimki z oryginalnych passusów redagował czterokrotnie i rozmaicie przekładał. By jak najlepiej ocenić i zweryfikować Elzenbergowy „szkic przekładu”, autor przytoczył – kolejno – (1) źródła greckie, (2) własne ich tłumaczenia, (3) teksty greckie analizowanych „fragmentów” Efezyjczyka w redakcji Dielsa, (...) (4) ich niemieckie przekłady autorstwa Dielsa i – na tle ich wszystkich – (5) translatorskie próby Elzenberga. Zastosowana metodologia ułatwiła sformułowanie wniosku, że wierny był wprawdzie młody Elzenberg własnej zasadzie, by niczego – przekładów niemieckiego filologa nie pomijając – nie czytać „potulnie”, na niwie jednak stricte filologicznej bezwiednie padł ofiarą „bezradności” Dielsa, gdyż w jego „szkicu przekładu” aforyzmów Heraklita nic doprawdy nie świadczy o tym, aby (1) odkrył – albo przynajmniej przeczuwał – jakąkolwiek między nimi „współzależność” (Zusammenhang), i by (2) na jej podstawie sformułował jakiekolwiek własne wnioski filozoficzne, odzwierciedlające myśl Efezyjczyka. Najlepiej tego dowiodło porównanie fragmentu B67 z maksymą B53 na tle ich źródeł oraz ich przekładów. *** HERACLITUS IN ELZENBERG’S INTERPRETATION PART I: WHAT MISTAKES COULD THE AUTHOR OF THE TROUBLE WITH EXISTENCE HAVE EASILY AVOIDED, IF ONLY HE HAD VALUED THE SOURCES MORE THAN DIELS’ COLLECTION AND TRUSTED THEM AND HIMSELF MORE? SUMMARY The article contains a philological and philosophical verification of a “sketch of a translation” of the fragments of the book of Heraclitus of Ephesus, which Henryk Elzenberg made before the year 1921. Elzenberg did not base his own attempt to translate maxims of the Ephesian sage on their sources, but on the third edition of the collection Die Fragmente der Vorsokratiker (1912) compiled by Hermann Diels, who had four times edited and variously translated excerpts from the original passages. In order to best evaluate and verify Elzenberg’s “sketch of a translation”, the author has quoted – in succession – (1) the Greek sources, (2) his own translations of them, (3) Diels’ versions of the Greek texts of the Ephesian’s fragments analyzed here, (4) Diels’ German translations of them and – against all of these – (5) Elzenberg’s attempts at translation. The methodology used in the article has facilitated the formulation of a conclusion that although the young Elzenberg was faithful to his own principle of reading nothing whatsoever “meekly” – without overlooking the translations of the German philologist – nevertheless, on strictly philological grounds, he unwittingly fell victim to Diels’ “helplessness”, because in fact nothing in his “sketch of a translation” of Heraclitus’ aphorisms provides evidence that (1) he discovered – or at least presaged – any “connection” (Zusammenhang) between them, or that (2) he formulated on the basis thereof any philosophical conclusions, reflecting the Ephesian’s thought. The best proof of this emerges from a comparison of fragment B67 with maxim B53 based on the sources and the translations. (shrink)

Tarihte herhalde çok az soru Tanrı’nın varlığı sorusu kadar sık sorulmuş, çok yanıtlanmış ve verilen birbirinden farklı onca yanıta rağmen kesin bir sonuca ulaştırılamayıp tartışılmaya devam etmiştir. Yine de geçmişe dönüp baktığımızda bu soruya verilen farklı yanıtların farklı uygarlıkların inşa edilmesine, bazılarının yıkılmasına, acımasız çatışmalara ve her şeye rağmen kucaklaşmalara da vesile olduğunu görüyoruz. Tanrı var mı? Varsa onu nasıl bilebiliriz? Tanrı yoksa her şey mubah mı? İnsan aklı ilahi olanı kavrayabilir mi? Tanrı’nın varlığı ahlaklı olmanın şartı mı? Evren akıllı (...) bir tasarımcının imzasını taşıyor mu? Bu kitapta felsefeci William David Beck, bu sorulara tarihte verilen yanıtları ve bu konudaki tartışmaları ele alarak meselenin genel ve tarihsel bir tablosunu bize sunuyor. Platon, Aristoteles, Marcus Aurelius gibi Eski Yunan ve Roma düşünürlerinden Anselmus, Thomas Aquinas, Augustinus ve Yahudi-Hıristiyan geleneğine, Doğu’nun bilgelerine, İbni Rüşd, Fârâbî ve Gazzâlî gibi İslam düşünürlerinden Alvin Plantinga, Graham Oppy, Sam Harris, Richard Dawkins, Max Tegmark gibi Batılı modern ilahiyatçılara, bilim insanlarına ve Yeni Ateizm hareketine kadar uzanan bir çizgide “Tanrı var mı?” sorusuna verilen çeşitli yanıtları ve bu yanıtlara sunulan akılcı gerekçeleri ortaya koyarak soruya felsefece bir yanıt vermenin nasıl bir iş olduğunu da gösteriyor. (shrink)

A. Tomanek (ed.), Flexicurity w wymiarze regionalnym (województwo podlaskie). Raport z badań, Izba Rzemieślnicza i Przedsiębiorczości w Białymstoku, Białystok 2011.

Wywodzący się z Ghany, a tworzący w Stanach Zjednoczonych Kwasi Wiredu należy do grona najwybitniejszych współczesnych filozofów afrykańskich. W swych rozprawach politycznych obnaża wady demokracji liberalnej i postuluje, by demokracja w Afryce była budowana w oparciu o rodzime tradycje polityczne, które mają, w jego opinii, charakter demokratyczny. Wiredu negatywnie ocenia kondycję współczesnych demokracji liberalnych przede wszystkim z powodu charakteryzującej je dalece antagonistycznej praktyki uprawiania polityki, która kontrastuje z typową dla niektórych społeczeństw afrykańskich tradycją koncyliacyjną. Ghański filozof optuje za wykorzystaniem w (...) polityce afrykańskiej idei deliberacji (palaweru) oraz konsensualnego osiągania decyzji politycznych i proponuje zastąpienie partii politycznych działającymi na innych zasadach stowarzyszeniami politycznymi (political associations) oraz tworzenie rządu bez udziału partii politycznych. Proponowana przezeń koncepcja państwa pozapartyjnego (nonparty) jest atrakcyjna intelektualnie, ale rodzi liczne znaki zapytania. (shrink)

Uzasadnienie modelu w kontekście formalnoprawnych aspektów współpracy szkół z otoczeniem .

Przemysły kultury i kreatywne w regionie zróżnicowanym kulturowo. Bariery i wyzwania z perspektywy polityki regionalnej Andrzej Klimczuk In Roksana Ulatowska (ed.), Przemysły Kreatywne 2.0.12. Fundacja Rozwoju Kina. pp. 72--80 (2013) .

Krzysztof Trzcinski, 'Citizenship in Europe: The History of the Idea and Institution' - this is an interdisciplinary book as the concept of citizenship is one of the key terms of the social sciences and raises questions of a legal, political, historical, philosophical, and sociological nature. The main subjects of this work are the origins and evolution of the idea and institution of citizenship in Western Europe. Doctrinal and institutional models of citizenship presented in this monograph are of different historical origins (...) (beginning with ancient times and ending with the 20th century). This work shows that in different historical periods, the concept of citizenship underwent shifts in semantic substance and that the idea of citizenship is in permanent flux. Hence, the essence of citizenship is continually being enriched with new elements (or, at times, impoverished by the loss of other elements). According to specific conditions of a socio-political, economic, and cultural nature, the concept of citizenship has been redefined in the historical perspective. At various historical periods, the term 'citizen' referred to a broader or narrower spectrum of society. Criteria for membership in the body of citizens also evolved. Over the centuries, many models of citizenship emerged in Europe. Some of them were institutional in form. In contrast, others were the fruit of philosophers' social and political thinking at different times. The basic models emerged in ancient Athens and Rome. Later models of citizenship usually took over many traits, particular to initial models (such as the right to life). However, at the same time, they usually eliminated some of their elements (such as the enslavement of certain members of society) while simultaneously creating and adding new ones (such as electoral rights for women). In this manner, new models emerged, which were an offshoot of classical models. These models contributed to the formation of the contemporary institution of citizenship, which brings together different elements of various historical models. This book contributes to research into the evolution of the state (including research into the formation of the nation-state in Europe), as the institution of citizenship is inherently and functionally tied to the state. This work also contributes to research into the evolution of supranational European Union citizenship. The institutional development of the idea of EU citizenship could - along with the unavoidable transformation of all community structures or even the very idea of integration itself - lead to a fundamental change in the contemporary concept of state citizenship. This work could also prove helpful in research into the phenomenon of immigration in Europe, especially into the interdependence between obtaining the citizenship of the host state and the effective integration of immigrants. (shrink)

This little tract from Corpus Hippocraticum, the authorship of which is usually denied to Hippocrates by hipercritical modern editors and commentators, alas, without giving any convincing and compelling arguments, contains the spiritual testament of the “Father of Medicine” for all future generations of adepts of “the most eminent of all arts”. The new Polish rendition of the original text is equipped with translator’s notes, which include: (1) philological analysis of some Greek words and idioms and their Latin, English, German and (...) French counterparts; (2) extracts from other ancient works, in which the reminiscences of Law are recognizable; (3) commentaries about selected philosophical questions. (shrink)

Od grudnia 2012 roku do stycznia 201 3 Fundacja „SocLab" i Fundacja „Ortus" zrealizowały badanie oceniaj¸a}ce działania na rzecz budowy stałych instytucji typu medialab. Projekt był współfinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Przeprowadzono ankiety wśród osób uczestnicz¸a}cych w warsztatach medialabowych Fundacji „Ortus" w latach 2010-2012 i deklaruj¸acych chȩć udziału w takich warsztatach w przyszłości. Badanie objȩło 52 osoby: 34 uczestników i 18 nie-uczestników.

In an unsung yet excellent paper, W.Z. Harvey set out to explain how both Maimonides and Spinoza have similarly problematic views on the nature of the knowledge of good and evil. In it, he proposed an answer to solving the problem. In the many decades since, debates surrounding this topic have flourished. A recent paper by Joshua Parens, his conclusions mark a distinction between Spinoza and Maimonides that threaten to undermine Harvey’s solution to the problem. I will argue that, although (...) Parens’ distinction forces us to revise Harvey’s contention, Harvey’s argument is still generally valid. (shrink)

Der Aufsatz wurde zum Anlass des 25. Todestages von Hermann Buddensieg geschrieben. Es wird bestrebt an, die Gestalt dieses Übersetzers, Dichters, Literaturforschers, Philosophen und Publizisten zu erinnern. Es ist ein Versuch, die bisherigen Forschungsergebnisse zu sammeln und unser Wissen über die Aktivität eines Menschen zu ordnen, der in der Geschichte der Aufnahme der polnischen Literatur und Kultur in Deutschland eine Sonderstellung hat. Eine besondere Bedeutung wird seiner kongenialen Übertragung von Pan Tadeusz, seinem Vorsitz bei dem Mickiewicz-Gremium und der Redaktion der (...) „Mickiewicz-Blätter” zu geschrieben. (shrink)

Publikacja ta stanowi podsumowanie doświadczeń z projektu badawczo-wdrożeniowego "PI-PWP: INNOWACJE NA ZAKRĘCIE - testowanie i wdrażanie nowych metod outplacementu", realizowanego na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białymstoku, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, działania 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie, poddziałania 8.1.1 Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Celem projektu było adaptowanie, utworzenie, testowanie, a następnie upowszechnienie i wdrożenie na terenie województwa podlaskiego do VI 2015 r. dwóch (...) modeli outplacementu: dla pracodawców oraz pracowników przedsiębiorstw przechodzących procesy modernizacyjne i adaptacyjne. (shrink)

Publikacja ta stanowi podsumowanie doświadczeń z projektu badawczo-wdrożeniowego "PI-PWP: INNOWACJE NA ZAKRĘCIE - testowanie i wdrażanie nowych metod outplacementu", realizowanego na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białymstoku, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, działania 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie, poddziałania 8.1.1 Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Celem projektu było adaptowanie, utworzenie, testowanie, a następnie upowszechnienie i wdrożenie na terenie województwa podlaskiego do VI 2015 r. dwóch (...) modeli outplacementu: dla pracodawców oraz pracowników przedsiębiorstw przechodzących procesy modernizacyjne i adaptacyjne. (shrink)

W związku ze wzrostem znaczenia komercjalizacji wiedzy i zachęcania naukowców do wykorzystania różnych mechanizmów dyfuzji wiedzy w literaturze przedmiotu zgłasza się wiele wątpliwości dotyczących tego, czy w takim rozwoju nauka finansowana ze środków publicznych nie zatraca swoich istotnych cech. Obawy dotyczą po pierwsze tego, że intensyfikacja komercjalizacji może wpływać negatywnie na ilość publikacji zgłaszanych przez naukowców, wykazujących aktywność w obszarze przedsiębiorczości akademickiej. Po drugie, tego, że uczeni mogą być coraz mniej zainteresowani badaniami podstawowymi na rzecz zagadnień, które dają nadzieje na (...) zgłoszenie patentu w możliwie krótkim czasie. Niniejszy artykuł dokonuje przeglądu najnowszych badań, które w ostatnich latach są prowadzone dość intensywnie, aby udzielić odpowiedzi na te dwa newralgiczne pytania, z odniesieniem przede wszystkim do badań naukowych finansowanych ze środków publicznych. Po nakreśleniu w punkcie pierwszym uwag terminologicznych, związanych z tytułową przedsiębiorczością akademicką, punkt drugi przywołuje krótko tło, związane z tematyką przedsiębiorczości akademickiej i jej związków z kształtem rozwoju nauki. Kolejny punkt prezentuje jeden z – jak można sądzić – nielicznych szczegółowo udokumentowanych przypadków, które ilustrują zagrożenia, jakie mają na względzie autorzy obawiający się negatywnego wpływu przedsiębiorczości akademickiej na dotychczasową działalność naukową i jej rozwój. W punkcie czwartym omówione są najnowsze wyniki badań, dotyczące wpływu intensyfikacji przedsiębiorczości akademickiej na proces tworzenia i upowszechniania wiedzy naukowej. Mimo wielu niejasności w tym względzie, wyraźnie rysuje się wniosek, że ta zależność – wbrew podnoszonym obawom – jest pozytywna. W świetle – dotychczas wciąż jeszcze fragmentarycznych – wyników badań zasygnalizowane są ograniczenia tej zależności oraz potrzeba poszukiwania jej optymalnego modelu. Punkt piąty dotyczy wyników badań empirycznych, zmierzających do określenia zależności między zwiększonymi wysiłkami komercjalizacji wiedzy a proporcją badań podstawowych i stosowanych finansowanych ze środków publicznych. Trudności w podaniu jednoznacznego wniosku z badań należy tłumaczyć w tym przypadku przede wszystkim problemami z klarownym wyodrębnieniem środków przeznaczonych na jeden i drugi z wymienionych wyżej rodzajów badań. W zakończeniu zaprezentowane są wnioski natury ogólnej oraz najważniejsze rekomendacje, wynikające z podjętej w artykule tematyki. (shrink)

Translation based on: Y. Katz, Noam Chomsky on Where Artificial Intelligence Went Wrong, The Atlantic, November 1, 2012.

Aἰών. Eternity in the Theology of Heraclitus of Ephesus -/- This article presents an attempt to establish the Heraclitean meaning of the word αἰών in the fragment B52 (Diels-Kranz). In the author’s view the very starting-point and only sound basis for that kind of endeavor should be meticulous, unbiased analysis of relevant aphorisms of the Ephesian sage and corresponding testimonies. Synoptic scrutiny of them substantiates the understandable conclusion that proud Heraclitus had an unambiguous and independent opinion about eternity. His God (...) – identified with the one and common world – is eternal not only in his „material” aspect as πῦρ ἀείζωον (‘an ever-living fire’, B30), but also in „rational” one as Λόγος ἐὼν ἀεί (‘Logos existing always’, B1). Consequently, one of his various names is Aἰών (‘He Who Always Is’). (shrink)

Each of us is a measure. The project of advocates of change in Plato’s Theaetetus as compared with sophistic thought -/- Summary -/- One of the most intriguing motives in Plato’s Theaetetus is its historical-based division of philosophy, which revolves around the concepts of rest (represented by Parmenides and his disciples) and change (represented by Protagoras, Homer, Empedocles, and Epicharmus). This unique approach gives an opportunity to reconstruct the views of marginalized trend of early Greek philosophy - so called „the (...) sophistic movement”. Paradoxically, previous research shows little interest in sophistic thought as a source of the standpoint of advocates of change („the secret doctrine”). The roots of „the secret doctrine” were investigated in the works of Heraclitus, Aristippus, and Antisthenes or those related to “neoheracliteanism”. However, researchers did not make any significant attempt to confront this concept with the contemporary research on the sophistic movement. The conviction that sophistry was primarily humanistically oriented was one of the main reasons why researches were opposed to the fact that „the secret doctrine” could represent a true expression of Protagoras’ views. This is why J. Burnet and F. M. Cornford in their seminal works assumed that “the secret doctrine” should be attributed to Plato, who simply combined a series of loose statements into one single project. In this work, we argue that the thesis which questions the parallels between the sophists’ interests and the philosophers of nature requires a significant revision. There is ample evidence to suggest that the philosophy of nature was a part of sophists’ research. This is supported by two main arguments. First, the tutors of sophists were philosophers of nature. Second, there are numerous sources that explicitly show sophists’ interest in the physical issues. These sources include anecdotal evidence about the fact that sophists wrote works On nature. There is also information confirming that they deliberated on detailed physical issues. The analogies between the concepts attributed to the advocates of change and our knowledge about sophists from other sources is very wide and contains most elements, which are included in the project of “changeable reality” presented in Theaetetus. The deliberations on the mechanism of perception, which are close to those of flux theory of perception in Theaetetus, are present in the sources referring to Gorgias of Leontinoi, the famous sophist and rhetorician. Also, the second element of “the secret doctrine” that is the metaphysics of flux matches up with what we know about the sophists’ views from other sources. On this basis, one can deduce that – contrary to the tradition which marginalized the role of sophistic considerations on the issue of being and non-being – it was one of the major subjects of sophistic research. Its main point was the criticism of the Eleatic conception of a single and unchangeable being, which also plays a key role in the doctrine of flux in Theaetetus. The epistemological theses which are presented in Theaetetus are borne out in sophistic sources. They include the definition of knowledge as perception, the „Man-measure” formula and a number of principles, which result from these foundational theses. Sophists’ empirical preferences resonate with the theses of the advocates of change in Theaetetus. Special attention that is given to the issues of differences among people, and even to cognitive differences in one person depending on the changeable states to which a person is subject, goes well together with what we know about reciprocal influence between the sophistry and medicine. The consequences of the epistemological conception present in Theaetetus have their equivalents in sophists’ works and other testimonies. An example of these consequences may be the abolition of truth and falsehood or the abolition of contradiction, which finds its expression in the thesis ouk estin antilegein. The analogies also concern reflections on the language itself. The project of the “new language” uses categories, which were developed by sophists. These include the antithesis of nomos and physis. The general intentions of this project reflect Protagoras’ ideas, at least to the extent to which they are known from the sources reporting his thoughts on language. Plato’s Theaetetus can thus be considered a veritable treasury of sophistic motifs. Even though the problem remains unsolved and one is still not able to unambiguously decide about the author of “the secret doctrine”, one can come to a certain conclusion – even if Plato synthesized various doctrines, he must have relied in his project mostly on the elements that he borrowed from sophists. Moreover, the value of reconstructing the project of the advocates of change in Theaetetus does not consist of mere enumeration of sophistic motifs. The dialogue is key to understanding the sophistic movement, whose separate doctrines – for the lack of sources and as a result of centuries-old disregard – are usually treated as rhetorical formulae that are interpreted in many ways and have no philosophical foundations. If it is really the case that the theses attributed to Protagoras in Theaetetus were actually a part or a derivative of Protagoras’ thought, or – speaking more conservatively – if they constitute a synthesis of sophistic thought done by Plato, they could represent philosophical foundations for the most important sophistic theses: the “Man-measure” formula, the ouk estin antilegein principle, the concept of language as a tool, the idea of the relativity of good and the whole practical sphere of sophists’ activity. Contrary to the views of many researchers, we are certain that the representatives of the sophistic movement did not limit themselves only to the application of practical rules, which determined the extent of their educational or rhetorical-political activity. They were capable of creating – indeed, they did create comprehensive projects that embraced the whole thematic scope subject to philosophical reflection. (shrink)

This paper offers both a theoretical and an experimental perspective on the relationship between connectionist and Classical (symbol-processing) models. Firstly, a serious flaw in Fodor and Pylyshyn’s argument against connectionism is pointed out: if, in fact, a part of their argument is valid, then it establishes a conclusion quite different from that which they intend, a conclusion which is demonstrably false. The source of this flaw is traced to an underestimation of the differences between localist and distributed representation. It (...) has been claimed that distributed representations cannot support systematic operations, or that if they can, then they will be mere implementations of traditional ideas. This paper presents experimental evidence against this conclusion: distributed representations can be used to support direct structure-sensitive operations, in a man- ner quite unlike the Classical approach. Finally, it is argued that even if Fodor and Pylyshyn’s argument that connectionist models of compositionality must be mere implementations were correct, then this would still not be a serious argument against connectionism as a theory of mind. (shrink)

Artykuł ten jest recenzją książki „Mechanizmy predykcyjne i ich normatywność”, skoncentrowaną na trzech zakresach tej publikacji. Pierwszy zakres obejmuje kontekst wydawniczy, czyli kwestię zapotrzebowania na taką pracę, biorąc pod uwagę język publikacji, jej dostępności itd. Drugi zakres dotyczy akademickiego potencjału tej książki jako obszernego opracowania koncepcji przetwarzania predykcyjnego. Trzeci zakres natomiast wiąże się z główną ambicją Autora książki i jednocześnie najbardziej wymagającym wątkiem tej pracy, jako studium problemu normatywności w ujęciu koncepcji przetwarzania predykcyjnego i wyjaśniania (neo)mechanistycznego.

Within the context of women’s studies, Thomas Aquinas is probably best known for his paraphrasing of Aristotle’s view, which describes woman as a “deformed man”. While the Philosopher indeed adopts the empirically dubious premise of woman’s value being intrinsically inferior to that of man, which he consistently implements throughout his many works, in Thomas’s case the issue of gender is not addressed as clearly and definitively. Above all, Aquinas does not call woman “something deformed”, but “only” occasional and misbegotten. This (...) is a reference to his ontological theory, in which woman is an occasional entity on the individual level, but a necessary one on the general level. He also distinguishes two relations of equality and affirms one of them to exist between woman and man. Although he accepts some of Aristotle’s beliefs (such as the impaired rationality of woman and her natural submission to man), he rejects other which show her as a being devoid of dignity. If one accepts the superiority of the spiritual sphere over the bodily one, it is ultimately possible to interpret Aquinas’s thought in a quasi-feminist way, as evidenced by the existence of Catholic Neo-Thomistic feminism, among others. Its achievements include recognising the divorce of marriages in which there is no friendship, abandoning Aristotelian biology in favour of modern scientific knowledge, and indicating the possibility of a feminist interpretation of the concept of natural law, which should include the welfare of women and minorities. (shrink)

Celem artykułu jest przedstawienie przykładowych trudności, jakie mogą się wiązać z tłumaczeniem tekstu popularnonaukowego o tematyce historycznej oraz podanie powodów, dla których tego rodzaju tekst może zasługiwać na uwagę polskich czytelników. Zakładam, że samo tłumaczenie może pełnić funkcję edukacyjną jako przykładowy tekst wykorzystywany w szkoleniu z doskonalenia warsztatu z zakresu przekładu osób przygotowujących się do pracy w zawodzie tłumacza pisemnego. Sam zaś tekst udostępniony polskiemu czytelnikowi może stanowić źródło informacji z zakresu historii społecznej, a dokładnie badań nad historią kobiet w (...) epoce wiktoriańskiej. Autorką tekstu o ideałach kobiecości w wiktoriańskiej Brytanii jest Lynn Abrams. Artykuł historyczki wykładającej obecnie na Uniwersytecie w Glasgow ukazał się w 2001 roku na stronie internetowej BBC poświęconej popularyzowaniu wiedzy o historii Wielkiej Brytanii. Zamierzam rozpowszechnić ten tekst jako źródło wiedzy o społecznych, kulturowych i politycznych warunkach życia kobiet w epoce wiktoriańskiej w czasopiśmie popularnonaukowym zajmującym się tematyką historii społecznej lub historii gender. (shrink)

Title in English: "Omnipartiality. On deliberation in governance for health with the inclusion of emotions, self-interests and expertise" Abstract: To what extent it is possible to reconcile the will of the people with expertise? That is the traditional question of democratic policymaking. However, the dilemma outlined in this way is very misleading. It suggests that citizens have no knowledge to offer on any given issue. In addition, it insinuates some peculiar resistance of the expert elite to ignorance, egoism or emotions. (...) A more appropriate question would rather be the following: To what extent policymaking based on expertise is possible at all? Yet another question follows. Is policymaking based solely on evidence even sound? Is the traditional ideal of impartiality, an exclusion of egoism and passions from policymaking a good ideal? Author of the book argues that a good governance for health – and policymaking in general – requires the inclusion and proper balance of the three key inputs of governance: expertise, self-interest and emotions. Considering them requires going beyond typical public debates, bargaining and even beyond expert panels. It requires public deliberation in which the three inputs could engaged in a form of constructive dialogue with each other. In good governance, we should not limit ourselves to evidence insulated from material interests and strong intuitions. We cannot orient ourselves on procedural, neutral impartiality. Rather, we should move towards omnipartiality. (shrink)

Konserwatywni przeciwnicy prowadzenia badań naukowych na ludzkich embrionach argumentują, że od momentu poczęcia mają one status moralny równy statusowi ludzi dorosłych: zarodki mają takie samo prawo do życia jak dorośli. W artykule przedstawiam oryginalną argumentację za tym stanowiskiem, której źródła można znaleźć w XVII-wiecznej teologii moralnej i współczesnej teorii decyzji. Argumentacja ta nie odwołuje się do statusu ontologicznego embrionów, ale do pewnego typu rozumowania praktycznego na temat tego, co należy robić w rozmaitych sytuacjach niepewności. Na pierwszy rzut oka wydaje się (...) ona wzmacniać stanowisko konserwatywne, ponieważ nie zależy od kontrowersyjnych metafizycznych założeń na temat statusu zarodków czy kwestii ich potencjalności. W artykule pokażę jednak, że argumentacja ta obarczona jest poważnymi wadami, które sprawiają, że nie da się jej zastosować do uzasadnienia sprzeciwu wobec moralnej czy prawnej dopuszczalności np. badań na zarodkowych komórkach macierzystych. (shrink)

The aim of this paper is to present and analyse legal acts cited in the European Parliament resolution of 20 January 2011 on the situation of Christians in the context of freedom of religion. The author presents the substance of the right to religious freedom and the position of religious freedom among other human rights. The paper also shows the formation of European law on religious freedom and grasps the development trends in this area. Because of the discrepancies that arise (...) when translating the same foreign terms into the Polish language, in order to better explain the content of the cited documents, the texts are also given in English language. The article is the summary of basic legal regulations relevant to reflect on religious freedom at EU level. Compiled materials may be useful to continue the reflection on religious freedom. (shrink)

Przedmowa Problematyka związana z zależnościami przyczynowymi, ich modelowaniem i odkrywa¬niem, po długiej nieobecności w filozofii i metodologii nauk, budzi współcześnie duże zainteresowanie. Wiąże się to przede wszystkim z dynamicznym rozwojem, zwłaszcza od lat 1990., technik obli¬czeniowych. Wypracowane w tym czasie sieci bayesowskie uznaje się za matematyczny język przyczynowości. Pozwalają one na daleko idącą auto¬matyzację wnioskowań, co jest także zachętą do podjęcia prób algorytmiza¬cji odkrywania przyczyn. Na potrzeby badań naukowych, które pozwalają na przeprowadzenie eksperymentu z randomizacją, standardowe metody ustalania zależności przyczynowych (...) opracowano na początku XX wieku. Zupełnie inaczej sprawa przedstawia się w przypadku badań nieeksperymentalnych, gdzie podobne rozwiązania pozostają kwestią przyszłości. Zadaniem tej książki jest podanie warunków, które powinny być spełnione przez te rozwiązania, oraz sformułowanie proceduralnego kryterium zależności przy¬czynowych jako szczegółowej realizacji tych warunków. Pociąga ono waż¬kie konsekwencje dla filozofii i metodologii nauk, które ujawnia – podany w Części II – zarys me-todolo¬gii proceduralnej. W literaturze przedmiotu brakuje w miarę wszechstronnego i systema¬tycznego omówie¬nia najnowszych filozoficznych i metodologicznych dys¬kusji na temat przy¬czynowości, co niech będzie wytłumaczeniem, dlaczego w niektórych punktach obecnej książki szczegółowo referuję trudno dos¬tępne teksty źró¬dłowe. Przymiotnik „proceduralny” używam tu w znaczeniu węższym niż Huw Price (w którego pracach właściwszy byłby termin „kryterialny”) dla podkre¬ślenia – zgodnie z łacińskim źródłosłowem procedo – że dla ustalenia przy¬czyny niezbędne jest podjęcie przez uczonych określonych interakcji z ba¬daną rzeczywistością. Zalążki zamysłu prezentowanego w tej książce przedstawiłem podczas warsztatów filozoficznych „Philosophy and Probability” w roku 2002, zor¬ganizowanych przez Instytut Filozofii Uniwersytetu w Konstancji. Wdzięczny jestem uczestnikom tych warsztatów za uwagi, a przede wszyst¬kim następującym osobom: Luc Bovens, Brandon Fitelson, Alan Hájek, Stephan Hartmann oraz Jon Williamson. Podczas międzynarodowej konferencji „Analytical Pragmatism”, zorgani¬zowanej w Lublinie w roku 2003 przez Wydział Filo¬zofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, odniosłem swoją koncepcję do prac Nancy Cartwright. Szczególnie inspirujący okazał się komentarz Huw Price’a do mojego referatu i przeprowadzona z nim dysku¬sja. Ujęcie koncepcji metodologii proceduralnej na szerszym tle współ-czes¬nego nurtu empirystycznego w filozofii nauki przedstawiłem w roku 2004 podczas konferencji „5th Quadrennial Fellows Conference”, zorgani¬zowanej przez Instytut Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Centrum Filozofii Nauki w Pittsburghu. Szczególnie pomocne w dalszych moich pra¬cach były uwagi Jamesa Bogena, Janet Kourany, Jamesa Lennoxa, Johna Nortona, Thomasa Bonka, Jana Woleńskiego i Johna Worralla, za które wyra¬żam swoją wdzięczność. Korpus książki powstał podczas mojego stażu w Centrum Filozofii Nauki w Pittsburghu, który odbyłem jako stypendysta Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej w roku akademickim 2004-2005. Uczestniczyłem w tym czasie w życiu naukowym Centrum i w pracach badawczych zespołu z Instytutu Filozofii Uniwersytetu Carnegie-Mellon w Pittsburghu kierowanego przez Clarka Glymoura. Na jego ręce składam podziękowanie za wiele po¬mocnych uwag do moich wy¬stąpień oraz tekstów i za dyskusje przede wszystkim z nim samym i z jego najbliższymi współpracownikami: Peterem Spirtesem oraz Richardem Scheinesem, a także pozostałymi członkami tego zes¬połu, doktorantami i uczestnikami seminarium badawczego „Causality in the Social Sciences”. Za wieloletnie wsparcie, wielopłaszczyznowe inspiracje towarzyszące pi¬saniu tej książki, a także liczne pomocne uwagi do jej wcześniejszych wersji dziękuję przede wszystkim Księdzu Profesorowi Andrzejowi Bronkowi oraz Księdzu Profesorowi Józefowi Herbutowi, współprowadzącemu seminarium doktorskie w Katedrze Metodologii Nauk Katolickiego Uniwersytetu Lubel¬skiego im. Jana Pawła II, jak również pozostałym uczestnikom tego semina¬rium. Dziękuję mojej Żonie, dr Annie Kawalec za wiele wysiłku włożonego w ulepszenie redakcji – językowej i merytorycznej – obecnej książki. Książkę tę można czytać na kilka sposobów. Czytelnikom zainteresowa¬nym przede wszystkim prowadzeniem badań empirycznych polecałbym rozpoczęcie od Rozdziału 2. i kontynuację pozostałych rozdziałów Części I, a następnie Dodatków. Czytelnikom zainteresowanym problemami filozo¬fii i metodologii nauk polecałbym rozpoczęcie lektury książki od Części II i uzupełniającą lekturę Rozdziału 2., a następnie Wprowadzenia i Zakończenia. Czytelnikom mniej zainteresowanym zagadnieniami teoretycznymi pole¬całbym zapoznanie się z fascynującymi dziejami odkrycia przyczyn cholery przez Johna Snowa, które rekonstruuję w Rozdziale 1. W dalszej części nato¬miast polecałbym przejście do Wprowadzenia i Zakończenia, które w mniej specjalistyczny sposób przybliżają proponowane tu rozstrzygnięcia. Tekst książki nie był dotąd publikowany. Wyjątkiem są pewne fragmenty Rozdziału 8. oraz 9., które w zmienionej postaci ukazały się w Rocznikach Filozoficznych (Kawalec 2004). -/- Lublin, luty 2006 r. (shrink)

"A Special Case of Logical Contradiction – Content Implication Approach" The difference between so-called performative/pragmatic and logical contradiction seems to be one of the most firmly established philosophical distinctions. There are, however, some utterances, which fall outside this classification in its current form. Moreover, they reveal that the expressive power of the language of classical logic is too weak to express some form of the logical contradiction. The main aim of this paper is to characterize this special case of the (...) contradiction. By extending classical logic with a new connective, i.e. content implication, it also provides tools needed for adequate formal representation of this phenomenon. (shrink)

W wiktoriańskiej Brytanii współistniały dwa kontrastujące ze sobą wizerunki o kobiet – anioł w domu i upadły anioł. Odzwierciedlały one podwójne standardy moralne epoki. Wyobrażenia te oparte były na moralności potocznej i stylach myślenia epoki, czyli dyskursach obecnych w wiktoriańskiej nauce, medycynie, literaturze oraz sztuce. Artykuł omawia zarówno przekazy zawarte z źródłach moralności potocznej, jak i wymienione dyskursy, które prowadziły do nadawania społecznych ocen o (nie)normalności. Przedstawionym wskaźnikiem takich ocen społecznych są przykładowe sankcje i postawy społeczne wobec stylów życia i (...) ról społecznych, jakie odgrywały kobiety wiktoriańskie. (shrink)

The author poses a question: which of the two fundamental, constitutional values – common good or human dignity – can be considered to be the cornerstone, the unifying value in the Constitution of the Republic of Poland from 1997. The paper shows the crucial reasons for accepting each of these values as primary and also presents the underlying relationships between these values . The prominence of a given value for defining the aim of the constitution and the legal order based (...) on it was accepted as the most important aspect for determining the order of primacy. In respect of the direct aims of activities of public authorities and more broadly – of the aims of subjects whose activities are defined by the constitution – the primary value should be common good understood as certain social conditions of life which support human development. It defines the space in which other constitutional values, also human dignity, are integrated. Human dignity, however, the primary value defining human being, gives the reason why human development is a first and autonomous aim of the constitutional order. In this respect dignity has priority before common good. -/- Autor stawia pytanie o to, którą z fundamentalnych wartości konstytucyjnych – dobro wspólne czy godność człowieka – można uznać za wartość pierwszą i stanowiącą podstawę spójności aksjologicznej Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku. Wskazane są zasadnicze racje przemawiające za uznaniem każdej z tych wartości za wartość pierwszą i identyfikowane są zasadnicze relacje zachodzące między tymi wartościami. Za aspekt najistotniejszy dla ustalenia pierwszeństwa którejś z tych wartości uznana jest doniosłość danej wartości dla określenia celu konstytucji i opartego na niej porządku prawnego. Z punktu widzenia bezpośredniego celu działań władzy publicznej i szerzej – podmiotów, których działanie wyznaczone jest porządkiem konstytucyjnym, wartością tą jest dobro wspólne wyznaczające przestrzeń, w której integrowane są inne wartości konstytucyjne, z godnością włącznie. Dobro wspólne jest celem porządku konstytucyjnego ze względu na godność człowieka, która czyni jego rozwój pierwszym i szczególnym – autotelicznym dobrem. W tej perspektywie godność ma pierwszeństwo przed dobrem wspólnym. (shrink)

Zasadniczym przedmiotem analiz tego opracowania jest pojęcie godności w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej z 7 grudnia 2000 r. Interpretacja Karty prowadzona jest z uwzględnieniem postanowień Traktatu z Lizbony z 13 grudnia 2007 r., który podniósł Kartę do rangi prawa traktatowego. Uwyraźnienie treści pojęcia godności w Karcie dokonywane jest przez pryzmat paradygmatu rozumienia godności utrwalonego już w prawie międzynarodowym praw człowieka na poziomie uniwersalnym, czyli prawa kształtowanego i funkcjonującego w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych. Paradygmat uniwersalny, w którego centrum znajduje się (...) uznanie godności za przyrodzoną (inherent – „nieoddzielalną), powszechną, równą i za źródło wszystkich praw człowieka, był dotąd w systemach prawnych powszechnie akceptowany. Obejmował on elementy prawnonaturalne, które po doświadczeniach z dwudziestowiecznymi systemami totalitarnymi i systemami – mówiąc słowami Gustawa Radbrucha – „ustawowego bezprawia”, uważane były za pożądane, nie tylko w prawie międzynarodowym. Przy bliższym przyjrzeniu się najważniejszym postanowieniom prawa europejskiego dotyczącym godności i podstaw praw człowieka okazuje się, że paradygmat uniwersalny został radykalnie zakwestionowany – w miejsce ugruntowania praw człowieka w czymś obiektywnym, przyjęto ich ugruntowanie w kulturze. (shrink)

Platońskie inspiracje w sugestiach Oslera dotyczących edukacji lekarzy i wyboru autorytetów Celem tego artykułu jest przebadanie i objaśnienie platońskiego wpływu na rady Williama Oslera dla wszystkich lekarzy, które dotyczą ich zawodowej edukacji, literackiej kultury, moralnego postępu, duchowego rozwoju oraz – last but not least – wyboru autorytetów. Całkowicie świadomy siły i znaczenia przewodnictwa, „Ojciec współczesnej medycyny” bierze pełną za nie odpowiedzialność i zwięźle charakteryzuje – w czysto platoński sposób – cechy naukowca, właściwości spraw międzyludzkich, cnoty wyrosłe z nawyków oraz usposobienie (...) umysłu, które jest konieczne i oczekiwane w postawie i osobowości lekarza. -/- *** -/- Platonic Inspirations in Osler’s Suggestions about the Education of Physicians and the Choice of Authorities The aim of this article is to examine and expound the Platonic influence on William Osler’s advices for all physicians about their professional education, literary culture, moral progress, spiritual growth and – last but not least – the choice of authorities. Entirely aware of the force and meaning of guidance, "the Father of Modern Medicine" takes full responsibility thereof, and concisely characterizes - in a purely Platonic way - traits of the scientist, peculiarities of inter-human affairs, habitual virtues and the mindset, which are all necessary and required in a physician’s attitude and personality. (shrink)

Celem artykułu jest wyróżnienie dwóch, funkcjonujących w języku potocznym sensów wyrażenia „widzieć” – obiektywnego i subiektywnego bez jednoczesnego przypisywania obserwatorom przekonań. Celem jest zatem ekstensjonalna eksplikacja. Pozwala to na opisywanie percepcji wzrokowej bez przesądzania o wyższych zdolnościach kognitywnych podmiotu percepcji. Wprowadzenie przekonań obserwatora pozwala następnie na wyrażenie większej ilości rozróżnień występujących w literaturze poświęconej filozoficznym zagadnieniom percepcji zmysłowej.

Artykuł zawiera przegląd wybranych powiązań pandemii COVID-19 z teoriami ryzyka. W pierwszej kolejności przedstawiono podstawowe pojęcia dotyczące przygotowania i mobilizowania sieci podmiotów polityki publicznej do wspólnych działań w warunkach niepewności. W dalszej części omówiono zagadnienie gotowości na ryzyko wystąpienia pandemii i jej zwalczania. Następnie przedstawiono wybrane możliwe efekty społeczne, gospodarcze i polityczne pandemii COVID-19. W podsumowaniu wskazane zostały rekomendacje dotyczące zarządzania podmiotami publicznymi na dalszych etapach rozwoju pandemii i w okresie po pandemii oraz propozycje dalszych kierunków badań. // The article (...) presents an overview of selected connections of the COVID-19 pandemic with risk theories. The study first explores the basic concepts of preparing and mobilizing networks of public policy actors to act together under conditions of uncertainty. The following section discusses the pandemic risk preparedness and fighting. Then, selected possible social, economic and political effects of the COVID-19 pandemic are discussed. In summary, recommendations regarding the public management in the further stages of the pandemic development and in the post-pandemic period were indicated, as well as proposals for further research directions. (shrink)

A. Klimczuk, Outplacement w podlaskich firmach w świetle badań własnych, [in:] M. Skarzyński, ESP, czyli Jak wyjść z zakrȩtu w rozwoju firmy, Narodowe Forum Doradztwa Kariery, Białystok 2015, pp. 55-87.

A. Klimczuk, Outplacement w warunkach wzrostu ryzyka i elastyczności organizacji, [in:] M. Skarzyński, ESP, czyli Jak wyjść z zakrȩtu w rozwoju firmy, Narodowe Forum Doradztwa Kariery, Białystok 2015, pp. 11-53.

Celem artykułu jest porównanie szczególnej odmiany teorii spiskowych, tzw. globalnej teorii spiskowej do sławnego eksperymentu myślowego autorstwa H. Putnama o mózgach w naczyniu. Uznanie istnienia złowrogiego spisku światowego stawia wierzącą weń osobę w podobnej sytuacji do tej, w której znajduje się człowiek próbujący rozstrzygnąć, czy jest mózgiem w naczyniu. Dzieje się tak, ponieważ conspiratio maligna ma niczym nieograniczoną moc wywierania wpływu, kontrolowania, a nawet tworzenia dowolnych aspektów naszego społecznego, politycznego i ekonomicznego życia. Wszechmoc tej tajemniczej organizacji jest powodem, dla którego (...) jej ofiary nie mogą nikomu ufać, ani rządowi, ani naukowcom, a nawet innym wyznawcom teorii spiskowych. Wszystkich – ludzi i instytucje – podejrzewa się o to, że są przekupieni, kontrolowani lub zastraszeni przez spisek. Zachować sceptycyzm wobec wszystkiego, to jedyne wyjście z tej sytuacji. (shrink)

W dziełach Arystotelesa, lub z medievals, jak również w pismach późniejszych zdroworozsądkowe filozofów, takich jak Thomas Reid czy GE Moore’a, możemy znaleźć rodzinę różnych prób uporania się ze strukturami rozsądku i wspólnego -sense świat, który jest nam dany w normalnym, doświadczenie pre-teoretycznym. Będziemy argumentować, co wynika, że ​​teoria takich struktur stanowi ważny i dotychczas niedoceniany związek między wczesnym psychologii Gestalt z jednej strony, oraz współczesnych osiągnięć w filozofii i sztucznej inteligencji badań na innych.

W tekście rozważane są zagadnienie realności i związana z nim tematyka epistemologiczna w trzecim okresie filozofii Fryderyka Nietzschego. Analizując ten obszar filozofii Nietzschego, autor zwraca szczególną uwagę na problem życia. Opisuje go za pomocą metafory pnącej się wzwyż spirali. Metafora ta rozwijana jest przez autora w kontekście koncepcji „ekstatycznego tańca kratofanicznego” Zbigniewa Kaźmierczaka. Autor rozpoczyna rozważania od interpretacji stanowiska Nietzschego na temat trzech władz poznawczych: świadomości, rozumu i języka metafizycznego. Następnie stara się opisać wpływ, jaki — zdaniem filozofa — wywierają (...) one na powstanie koncepcji realności. Z tego powodu przechodzi do analizy struktury woli. W ostatniej części tekstu autor dokonuje analizy koncepcji realności, zestawiając wyniki badań z metaforą spirali. (shrink)

Etycy nie poświęcali dotąd wiele uwagi niepewności, koncentrując się często na skrajnie wyidealizowanych hipotetycznych sytuacjach, w których zarówno kwestie empiryczne (np. stan świata, spektrum możliwych decyzji oraz ich konsekwencje, związki przyczynowe między zdarzeniami), jak i normatywne (np. treść norm, skale wartości) były jasno określone i znane podmiotowi. W poniższym artykule – który jest rezultatem projektu dotyczącego różnych typów decyzji w sytuacjach niepewności związanej z postępem w naukach i technologiach biomedycznych – przedstawię analizę sytuacji niepewności normatywnej, czyli takich, w których podmiot (...) musi podjąć decyzję, nie mając pewności co do tego, jaka norma postępowania jest właściwa, np. dlatego, że ma sprzeczne intuicje normatywne na temat dopuszczalności danej decyzji. Stanowisko, które określa się niekiedy mianem komparatywizmu, głosi, że w tego typu sytuacjach należy uwzględniać nie tylko stopnie przekonań podmiotu w kwestii różnych norm, ale także to, na ile możliwe decyzje warte są podjęcia wedle tych norm. Przedstawię tu analizę kilku przypadków niepewności normatywnej, a także charakterystyczny argument przeciwko dotychczasowym wersjom komparatywizmu, wskazujący, że nie uwzględniają one różnych nastawień do ryzyka w sytuacjach niepewności normatywnej, choć dopuszczają jednocześnie różne nastawienia do ryzyka w sytuacjach niepewności empirycznej. Pokażę też, że zasada ostrożności dotycząca statusu moralnego w upraszczający sposób przedstawia sytuacje niepewności normatywnej. (shrink)

W ostatnich latach kwestia migracji nabiera coraz większego znaczenia. Migracja, dobrowolna lub przymusowa, może mieć pozytywny lub negatywny wpływ na dobrostan jednostki. Jednym z narzędzi, które pomagają w adaptacji do nowej sytuacji może być wirtualna rzeczywistość (VR). Artykuł prezentuje pilotażowe badanie nad migrantkami i migrantami, w którym została użyta technologia VR w połączeniu z arteterapią. W serii czterech spotkań zastosowano fenomenologiczne podejście do przeprowadzania arteterapii. Do analizy wyników stosowano interpretacyjną analizę fenomenologiczną. Wyniki wskazują, że przestrzeń wirtualna ma duży potencjał do (...) tego, aby tworzyć środowisko samopoznania, ale również może być dobrym polem badań nad poznaniem ucieleśnionym. (shrink)